Dziecko i Dzieciństwo w Interdyscyplinarnym Dyskursie

Zapraszamy Państwa do udziału w Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej
pod tytułem Dziecko i dzieciństwo w interdyscyplinarnym dyskursie. W
ramach konferencji pragniemy podjąć dyskusję wokół pedagogicznych,
psychologicznych, historycznych, medycznych i prawnych kontekstów
związanych z osobą dziecka i dzieciństwem.
Po tak długim okresie spotkań w formule zdalnej z ogromną radością/satysfakcją
zapraszamy do udziału w konferencji w formie stacjonarnej. Będzie nam niezmiernie
miło spotkać się z Państwem w Słupsku i wspólnie podjąć debatę.
Badania nad dzieckiem i dzieciństwem stanowią wyodrębniony obszar dociekań
naukowych w naukach społecznych, w tym pedagogice, psychologii, socjologii, filozofii,
etyce, medycynie, naukach o zdrowiu i prawie. Badania te charakteryzują się
specyficznym ujęciem przedmiotu badań, ich epistemologicznym wymiarem i
założeniami metodologicznymi. Oprócz perspektywy dorosłych, w badaniach tych coraz
częściej pojawia się głos dziecka. Na przestrzeni lat znaczenie pojęcia „dziecko” i
„dzieciństwo” ulegało zmianom. Dyskurs naukowy ewoluował od traktowania dzieci jako
„małych dorosłych”, po podejście do dziecka jako istoty, którą trzeba otaczać opieką i
chronić przed brutalnością życia, aż po pojmowanie dziecka jako „osoby stającej się”,
wymagającej troski i sprzyjających warunków dla jego rozwoju. Perspektywa
ponowoczesna stanowi kontynuację nadawania dziecku i dzieciństwu społecznej rangi,
eksponowania jego miejsca w społeczeństwie i chronienia praw.
Już w 2010 roku Barbara Smolińska-Theiss sformułowała nadal aktualne pytania,
stwierdzając, iż: „Zmienia się model dziecka i dzieciństwa, zmieniają się idee i style
wychowania. Zmienia się praktyka wychowania i różne narracje dzieciństwa. Jaki jest
kierunek tych zmian? Co nowego pojawia się i zapowiada w badaniach nad dzieckiem i
dzieciństwem?”1 Od tego czasu pojawiło się wiele istotnych badań nad dzieciństwem,
pozwalających na krystalizowanie się określonych kierunków i pól badawczych.
Eksploracji zaczęto poddawać kolejne przestrzenie dzieciństwa, a w ostatnich
dziesięcioleciach przedmiotem naukowej refleksji stał się dziecięcy świat, w kontekście
statusu dziecka, jego praw i miejsca w społeczeństwie. W tym interdyscyplinarnym
dyskursie ujawnia się prakseologiczny cel – zaangażowania na rzecz poprawy warunków
życia, edukacji, sytuacji społeczno-ekonomicznej, prawnej i zdrowotnej dzieci. W taką
perspektywę wpisuje się program konferencji, którą traktujemy jako okazję
wprowadzania w świat dzieciństwa, rozumienia dziecka i rozpoznawania jego codziennej
sytuacji. Jak to zauważył H. Rudolph Schaffer, ale nie tak, jak ono jest najczęściej
postrzegane „[…] jako mniejsza i słabsza wersja dorosłego – bardziej zależna, mniej
znająca się na rzeczy, mniej kompetentna oraz gorzej uspołeczniona i mniej opanowana
emocjonalnie”2. Chodzi o to, aby poszukiwać w małym człowieku, jego ogromnego
potencjału rozwojowego, nadawać dzieciństwu rangę ważnego doświadczenia
biograficznego, fundamentu, na którym bezpiecznie będzie ono realizowało projekt
własnego życia. Spójrzmy na dzieciństwo z perspektywy aktualnych problemów
społecznych, nowych zjawisk, które są udziałem nie tylko dorosłych, ale i dzieci.

1
B. Smolińska-Theiss, Rozwój badań nad dzieciństwem-przełomy i przejścia, „Chowanna” 2010, Vol 34(1), s.
13.
2 H.R. Schaffer, Psychologia dziecka, tłum. A. Wojciechowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008,
s. 39.
Zapraszamy Państwa do wspólnej dyskusji, dzielenia się wynikami swoich badań i
przemyśleniami. Proponujemy, aby nasze spotkanie koncentrowało się wokół
następujących tematów i zagadnień:
1. Dziecko i dzieciństwo w pedagogice/ w naukach społecznych:
− Dzieciństwo w wymiarze temporalnym – konteksty historyczne.
− „Nie ma dzieci są ludzie” – korczakowskie inspiracje we współczesnej pedagogice.
− Orientacje pajdocentryczne we współczesnej pedagogice – dziecko jako „człowiek
jutra”.
− Wokół aspektów metodologicznych badań nad dzieckiem i dzieciństwem.
2. Dziecko i dzieciństwo jako wartość w interdyscyplinarnym dyskursie:
− Dzieciństwo jako fenomen rozwojowy i wyjątkowy rozdział w jednostkowych
biografiach.
− Dziecko jako podmiot poznający, rozpoznający, tworzący/kreujący świat.
− Bezpieczne dzieciństwo w czasach ryzyka, presji przemian i aksjonormatywnego
rozproszenia.
3. Dziecięce wymiary życia społecznego:
− Zagubione dzieciństwo – dziecko zaniedbane, odtrącone, samotne; dziecko o
„zranionej tożsamości”.
− Dziecko i dzieciństwo w sytuacji doświadczania niepełnosprawności.
− Zabezpieczanie praw dziecka.
− Dziecko w świecie mediów; medialne obrazy dzieciństwa.
4. Dziecko i dzieciństwo w kryzysie:
− Wyzwania edukacji zdalnej – szkoła w domu.
− Bilans zysków i strat po okresie pracy zdalnej.
− Zagrożone dzieciństwo? – jak dzieci radzą sobie z sytuacją izolacji, niedostatków
kontaktów społecznych i ograniczeń związanych z sytuacją epidemiczną.
− Dziecko i dzieciństwo w obliczu wojen i konfliktów zbrojnych.
− Psychospołeczne funkcjonowanie dziecka z doświadczeniem migracji.
− Dzieciństwo w antropocenie.
− Sytuacje graniczne w życiu dziecka.

Zaproponowane zagadnienia prosimy traktować jako przykładowe
obszary tematyczne. Przewidujemy, że zestaw grup tematycznych i sekcji
ostatecznie uzależniony będzie od treści napływających zgłoszeń.

W A R U N K I U C Z E S T N I C T W A W K O N F E R E N C J I
zgłoszenia przyjmujemy do 18 września 2023 roku
poprzez formularz zgłoszeniowy
dostępny pod poniższym adresem:
https://forms.gle/PC7e36JRA88uwtmp8
Opłatę konferencyjną należy uiścić do dnia 25 września 2023 roku
na numer rachunku bankowego Uniwersytetu Pomorskiego w Słupsku
02 1240 3770 1111 0000 4068 0617 subkonto 249-566
W tytule wpłaty proszę podać:
– nr subkonta konferencji,
– nazwę konferencji (dziecko i dzieciństwo)
– imię i nazwisko osoby uczestniczącej.

PAKIETY:
1. Pakiet konferencyjny A w kwocie 650 zł.
2. Pakiet konferencyjny B w kwocie 500 zł.
3. Pakiet konferencyjny C w kwocie 300 zł.
4. Pakiet konferencyjny D w kwocie 150 zł.
Pakiety konferencyjne zawierają:
PAKIET KONFERENCYJNY A – 650 zł:
– uczestnictwo w konferencji z wystąpieniem;
– publikację w czasopiśmie lub recenzowanej monografii naukowej;
– udział w przerwach kawowych, obiadach i uroczystej kolacji;
– spektakl teatralny;
– materiały konferencyjne i certyfikat uczestnictwa.
PAKIET KONFERENCYJNY B – 500 zł:
– uczestnictwo w konferencji z wystąpieniem;
– publikację w czasopiśmie lub recenzowanej monografii;
– udział w przerwach kawowych i obiadach;
– spektakl teatralny;
– materiały konferencyjne i certyfikat uczestnictwa.
PAKIET KONFERENCYJNY C – 300 zł:
– uczestnictwo w konferencji z wystąpieniem;
– udział w przerwach kawowych, obiadach;
– spektakl teatralny;
– materiały konferencyjne i certyfikat uczestnictwa.
PAKIET KONFERENCYJNY D – 150 zł:
– uczestnictwo w konferencji bez wystąpienia;
– udział w przerwach kawowych, obiadach;
– materiały konferencyjne i certyfikat uczestnictwa.

Komitet Naukowy:
Przewodnicząca Komitetu Naukowego
dr hab. Anna Babicka-Wirkus, prof. UP w Słupsku
prof. dr hab. Maria Czerepaniak-Walczak
prof. dr hab. Krzysztof Jakubiak
prof. dr hab. Dariusz Kubinowski
prof. dr hab. Roman Leppert
prof. dr hab. Barbara Smolińska-Theiss
prof. dr hab. Waldemar Wierzba
dr hab. Justyna Gulczyńska, prof. UAM w Poznaniu
dr hab. Sylwia Jaskulska, prof. UAM w Poznaniu
dr hab. Hanna Krauze-Sikorska, prof. UAM w Poznaniu
dr hab. Małgorzata Michel, prof. UJ w Krakowie
dr hab. Monika Nawrot-Borowska, prof. UKW w Bydgoszczy
dr hab. Agnieszka Olechowska, prof. APS w Warszawie
dr hab. Agnieszka Szplit, prof. UJK w Kielcach, ATEE
dr hab. Agnieszka Zalewska-Meler, prof. UP w Słupsku
dr Marek Michalak (Rzecznik Praw Dziecka w latach 2008-2018)

Komitet Organizacyjny:
dr Danuta Apanel
dr Ewa Murawska
dr Joanna Augustyniak
dr Marta Gliniecka
dr Dominika Gruntkowska
dr Izabela Kasprowicz
dr Grzegorz Piekarski – sekretarz konferencji
dr Marta Sałapata
mgr Przemysław Kaca

Wszelkie pytania prosimy kierować na adres mailowy konferencji:
dzieckoidziecinstwo@gmail.com

Do zobaczenia w Uniwersytecie Pomorskim w Słupsku!